Natte zomers, scooters en bonnetjes

Hoe verrassend: deze keer schrijf ik over de Taiwanese gewoontes en gebruiken die we zeker niet zullen missen als we hier weer weg zijn.
In navolging van mijn vorige verhaal begin ik logischerwijs met de hete natte zomers. Als je ook maar vijf minuten buiten bent, heb je 100% garantie op nat worden: van de regen, van het zweet of beide. Ja, het regent veel, maar het koelt niet af. Daarnaast is het elke dag vroeg donker, dus geen heerlijke lange zomeravonden. De zon gaat ergens tussen 17:00 en 19:00 onder, het hele jaar door.

Dan het verkeer. De vorige keer had ik enkele positieve aspecten genoemd, maar eigenlijk is de negatieve lijst wel langer. We beginnen natuurlijk met de duizenden scooters op de weg. De eerste week denk je nog dat ze vast niet dood willen, maar van die gedachte ben je snel genezen. Ze halen je links en rechts in of ze steken recht voor je auto over. Ook zijn er (met name oudere) bestuurders die niet hard durven rijden en dan ook nog het liefst veilig midden op de rijstrook blijven. Deze chaotische scootercultuur heeft er ook voor gezorgd dat we hier geen fiets hebben gekocht. Het is echt veel te gevaarlijk. Daarnaast is het moeilijk om een fiets te vinden die groot genoeg is en elektrische fietsen met trapondersteuning kennen ze hier niet. Maar ook als voetganger ben je niet veilig. Scooters rijden gewoon door, onafhankelijk of er ineens iemand voor ze staat of achterlangs loopt als ze willen wegrijden. Ze parkeren die dingen trouwens echt overal. Je kan nergens fatsoenlijk lopen omdat alle stoepen vol staan met geparkeerde scooters. Maar ok, dat is niet het enige nadeel van de trottoirs. Elk huis heeft zijn eigen stoep, die in hoogte kan verschillen met die van de buren. En vanwege de vele eettentjes staan ze ook vaak vol met tafeltjes, stoelen, of kraampjes. Dus gezellig met z'n tweeën naast elkaar lopen is niet echt een optie. En als er iemand voor je loopt en ze merken dat je er langs wil (Taiwanezen lopen echt heel langzaam) dan zullen ze ook niet even aan de kant gaan. De scooter kun je dan wel overal parkeren, maar verwacht niet dat je een auto zomaar kwijt kan. Zelfs bij toeristische hoogtepunten moet je maar gewoon ergens langs de kant van de weg parkeren (vooral in de bochtige bergweggetjes is dat erg fijn) en alleen bij veel geluk is er een kleine (veelal betaalde) parkeerplaats. Ook in de stad is het moeilijk om een plekje te vinden als je wil gaan uiteten. Ze gaan ervanuit dat iedereen een scooter heeft voor dit soort gelegenheden. Tot slot mogen de onoverzichtelijke verkeerssituaties niet ontbreken. In het begin is het erg wennen aan de lokaties van de stoplichten, aan alle scooters, aan het langzame optrekken van de auto's voor je, aan de geparkeerde auto's langs de kant van de weg die zomaar ineens voor je de straat op rijden, aan de auto's die ineens stilstaan, omkeren of afslaan. Alles went, maar fijn is het nog steeds niet.
Ook over de toiletten heb ik een minpuntje te vermelden. De afvoeren zijn over het algemeen zeer smal, waardoor het papier meestal niet mag worden doorgespoeld. Wij houden ons er netjes aan, maar waarschijnlijk niet iedereen, met alle gevolgen van dien bij de grote boodschap.

Over boodschappen gesproken: groente en fruit op de markt is vers en betaalbaar, maar eten uit de supermarkt is echt duur. Voor een halve liter griekse yoghurt of een reep extra pure chocola betaal je al gauw 4 euro. Groente en fruit zijn ook echt duur en als je niet oplet kun je het ook nog weggooien na twee dagen omdat de kwaliteit niet om over naar huis te schrijven is (wat ik nu dus wel doe). Wat echt onbetaalbaar is, zijn toiletartikelen. Aziaten zweten veel minder. Dat resulteert niet alleen in heel veel synthetische kleding, maar ook in het feit dat ze (bijna) geen deodorant, parfum of ander geurtje gebruiken. Naast de supermarkt heb je hier ook een convenience store. Zoals de naam doet vermoeden, zou het een makkelijke winkel moeten zijn. De 7-eleven is de bekendste in deze soort. Het is inderdaad makkelijk dat je daar kan pinnen, kopiëren, naar het toilet gaan en houdbare ongezonde producten kopen. Wij gaan er voornamelijk heen om onze rekeningen te betalen voor water, stroom, internet, enz. Inderdaad erg makkelijk dat dat via zo'n winkel kan, maar een automatische incasso of eventueel een digitale overboeking vanuit mijn luie stoel thuis zou nog veel makkelijker zijn. Maar dat kennen ze hier nog niet. Sowieso zijn ze hier fan van bonnetjes en alle willekeurige info op papier. Ondanks dat het technologisch vooraan staat is dit land nog niet overgestapt op de digitale wereld. Je bent hier volgens de wet zelfs verplicht te kunnen aantonen dat je je aankopen betaald hebt als je een winkel uitloopt. Dus gooi je bonnetje niet te vroeg weg. Oh ja, je kan ze het beste drie maanden bewaren, want op elk bonnetje staat een nummer en na drie maanden is de trekking van de winnende nummers. Dus als je dan al je nummers invoert in een programma (je kan ook naar de live loterij gaan), dan kun je checken of je iets gewonnen hebt. Ik ben echt wel iemand van de spaarzegeltjes en probeer iets gratis of goedkoper te krijgen als het niet teveel moeite kost. Maar dit gaat zelfs mij te ver.

Wat betreft de huizen valt het vooral op (eigenlijk in alle Aziatische landen) dat men niet van daglicht houdt. De ramen zijn zeer klein en ook midden op de dag zul je nog steeds de lampen aan moeten doen. Daarnaast went het echt wel dat je kraanwater moet koken voordat je het kan drinken, maar wat zal dat Nederlandse water weer lekker smaken. De wasmachines worden trouwens aangesloten op koud water. Niet alleen in de huizen, ook de vele openbare wasserettes gebruiken alleen koud water. Als iets echt vies is, krijg je het bijna niet schoon en de handdoeken heb ik maar af en toe in heet water in het bad laten weken zodat ze weer wat lekkerder ruiken. Wat ik echter vooral mis, is een tuin. Omdat er zoveel mensen op een klein oppervlak wonen, zijn er bijna alleen maar appartementen. Huizen vind je alleen in de dorpen en die bestaan dan vaak uit aluminium en plexiglas. Ze hebben wel tuinen, maar die liggen over het algemeen vol met afval. We zullen het moeten doen met de betonnen rand op het dakterras om even buiten te kunnen zitten. Afval vind je sowieso overal, langs de kant van de weg, in een hoekje op het terras of gewoon gedumpt op een parkeerplaats. Maar prullenbakken zijn weer nergens te bekennen. Het lijkt alsof ze echt niets geven om hoe het er aan de buitenkant uitziet. Mensen wonen echt binnen, lekker koel in de airco en met tl-verlichting zodat alles goed te zien is.
In alle openbare gebouwen, zoals op het werk en in restaurants, maar ook in het OV valt vooral deze airco op die ontzettend hard en koud staat. Het temperatuurverschil met buiten is meer dan 10°C, wat echt veel te veel is voor mij. Brrr.

Als je je dan wil opwarmen, dan kun je koffie of thee drinken, maar je moet er wel duidelijk bij zeggen dat je warme drank wil, anders krijg je de ijs-variant. Overigens heb je meestal keuze uit vele verschillende soorten koffie of thee, maar over het algemeen niet allebei. Lekker handig. Verder moet je duidelijk aangeven dat je er geen suiker in wil en dat is vaak echt een probleem. Ze hebben regelmatig alleen kant-en-klare versies waar al een flinke dosis suiker in zit. Overigens is alles zoet, niet alleen de drank. Zelfs gefrituurde kip (waar gewoon de botjes en vetranden nog in zitten) smaakt zoet. Echter, datgene wat je zoet verwacht, zoals snoep en cake is dan vaak weer helemaal niet zo zoet. Er zijn lekkere Taiwanese gerechten, maar veel staat ons ook niet aan en vinden we vooral ook niet lekker ruiken. We willen best wel nieuwe dingen uitproberen, maar hier hebben we toch heel veel nog niet gehad en zullen we ook niet aan gaan beginnen. Voorbeelden zijn stinky tofu, gefermenteerde eieren, Taiwanese soep voor lunch en vele snacks die er echt niet lekker uitzien. Als we dan toch ongezond willen snacken, dan kiezen we liever voor iets wat we zeker lekker vinden. En als je dan met Taiwanezen zit te eten, kijk dan niet raar op als ze ineens een harde boer laten en dan gewoon doorpraten alsof er niets aan de hand is. Je zegt hier ook niet 'gezondheid' als iemand niest, dit laat je ongemerkt voorbijgaan.

Misschien is het in de hoofdstad Taipei anders, maar hier in het zuiden zijn ze niet echt gewend aan buitenlanders. We merken het vooral bij kleine kinderen die ons allemaal aanstaren alsof ze nog nooit een blanke hebben gezien. Verder staan niet-Taiwanezen ook achteraan in de hiërarchie. Zo moesten we laatst wachten tot iedereen ontbijt had in een hotel voordat wij aan de beurt waren en in restaurants worden we vaak als laatste bediend. Dit laatste kan ook te maken hebben met het feit dat ze Engels moeten praten tegen ons. En dat kan echt niet iedereen. Het zijn niet alleen de ouderen, maar ook veel jongeren hebben echt google translate nodig om met ons te kunnen communiceren. Zo gaan ook vergaderingen op het werk (en vooral met de klant) heel makkelijk over op Mandarijn, bij het eten wordt bijna geen Engels gepraat en mensen proberen ook niet te integreren als ze weten dat je hun taal niet praat. Sommige mensen zijn iets internationaler ingesteld en proberen wel een praatje te maken. Over het algemeen vragen ze je dan voornamelijk uit over hoe alles in Nederland geregeld is. Ook hebben we af en toe het idee dat ze ons proberen af te zetten of iets duurs te verkopen omdat we de alternatieven niet kennen en ze ons die ook niet proberen uit te leggen. Sinds de corona-crisis worden we ook nog eens gezien als wandelende virusbommen. Zo gauw ze ons zien, doen ze een mondkapje voor, alleen maar omdat wij blank zijn. Als ze ons gepasseerd hebben en we kijken om, zien we dat het mondkapje ook weer verdwenen is. We hebben hier echt wel ontdekt dat buitenlanders in Nederland het echt zo slecht niet hebben en zeker niet mogen klagen als er af en toe geen Engels wordt gesproken of er iets minder rekening wordt gehouden met hun cultuur of achtergrond. De gemiddelde Nederlander is echt veel toleranter naar buitenlanders dan de gemiddelde Taiwanees. Het helpt ook niet mee dat we helemaal niets kunnen lezen hier. Menukaarten zijn vaak alleen in het chinees, de aanbiedingen in de winkels staan in het chinees, van veel winkels of zaken weten we niet eens wat ze verkopen of aanbieden. Maar bij het autorijden is het op zich wel fijn dat je naast alle gekleurde flikkerlampjes niet ook nog eens wordt afgeleid door alle teksten op de uithangborden. Dan ben ik soms wel blij dat ik het allemaal toch niet kan lezen en dat ik de aandacht makkelijker bij het verkeer zelf kan houden. Ook in de lift van het appartement hangen allemaal berichten op die we niet kunnen lezen. Echter, het bericht dat we vanwege COVID-19 mondkapjes moeten dragen, niet praten en afstand moeten houden in de lift is dan wel weer in het Engels. Dat is toch ook discriminatie? Zeker aangezien de Taiwanezen zich hier niet aan houden (behalve degenen die toch al altijd een mondkapje dragen). Dus ook wij zijn daar snel mee gestopt. Als anderen het niet doen, dan hoeven wij het ook niet. We passen ons gewoon aan en doen zoals de locals doen.

Tot slot wil ik nog iets kwijt over de mentaliteit en denkwijze van de mensen hier, iets wat ons vooral op het werk opvalt. Zoals gezegd is hiërarchie hier echt belangrijk. Als iemand die hoger staat in de organizatie jou iets vraagt, dan doe je dat, al moet je tot middernacht doorwerken. En tegenspraak wordt ook echt niet geduld, dan sta je zo op straat. Mocht je iemand van gelijk niveau iets vragen of een vriendendienst willen, dan zal nooit iemand 'nee' zeggen. Maar ze zullen het ook niet doen, maar daar kom je pas achter als het te laat is. Iemand had hier een mooie term voor: silent resistance (stille weerstand). Wat ga je de directheid van de Nederlanders dan waarderen. Hoe fijn is het als iemand keihars 'nee' tegen je zegt? Je weet dan in ieder geval wel waar je aan toe bent en wat je kan verwachten.

Nu ik alles bij elkaar opsom, lijkt het misschien een beetje negatief allemaal, maar we hebben het hier enorm naar onze zin en vinden het een fantastisch land. De minpunten wegen echt niet op tegen de voordelen (zie vorige verslag) en we zijn nog steeds erg blij met de keuze om hier anderhalf jaar te wonen. We komen erachter dat veel wat vanzelfsprekend leek helemaal niet zo vanzelfsprekend is en we zijn bepaalde gewoontes en gebruiken ook veel meer gaan waarderen en respecteren. Er gaat letterlijk en figuurlijk een wereld voor je open! Maar eerlijk is eerlijk, het is ook geen land om de rest van je leven te blijven.