Werken in Taiwan

Als je in Taiwan bij een internationaal bedrijf gaat werken, dan moet je een Engelse naam kiezen, omdat de Chinese naam internationaal gezien te moeilijk is. Velen kiezen dan een veelgebruikte naam zoals Leo, Joe, Brian, Bruce. Maar we hebben hier ook collega’s die zichzelf Macgyver, Poppi of Prandtl noemen. Je ziet de gekste namen langskomen. Vaak verzinnen de mensen ze zelf, maar als het je niet uitmaakt, dan kun je ook het bedrijf laten kiezen voor je. Soms hebben ze ook al een Engelse naam vanuit hun schooltijd, bv omdat de Engelsleraar een naam goed bij je vindt passen. Onderling gebruiken ze op het werk ook elkaars Engelse naam, behalve mensen die echt bevriend met elkaar zijn en meer zijn dan alleen collega’s. Dan wordt wel de Chinese naam gebruikt, maar in de andere gevallen kennen ze elkaars Chinese naam vaak niet eens.

Flexibele werktijden zoals in Nederland zijn hier nog niet echt ingeburgerd. Officieel werk ik van 9:00 tot 18:00 uur, maar als we om 9 uur op het werk willen zijn, dan zijn we bijna een uur onderweg vanwege de drukte van het verkeer (oh ja, ik heb laatst geteld: in de 12 km die we rijden naar het werk hebben we ongeveer 56 stoplichten). Wilfred werkt via Nederlands contract, waardoor hij wel flexibele werktijden heeft. Ik heb nu kunnen afspreken dat ik van 8:00 tot 17:00 uur mag werken en de tijd na 17 uur als overuren mag schrijven. Zo hebben we nog iets van onze avond en staan we ook niet de hele ochtend in de file. Als we eerder op het werk zijn, begin ik met iets voor mezelf te doen (bv foto’s uitzoeken van het weekend) en om 8 uur ga ik dan echt aan de slag. Helaas zijn we ook niet altijd om 17 uur naar huis. Omdat de mensen hier gewend zijn om tot laat te werken, komen rond die tijd pas de vragen en willen ze nog “even” een gesprek met je aangaan. Ook het tijdsverschil met Nederland is niet handig. Als we een “call” hebben met Veldhoven (eigenlijk een vergadering op afstand), dan kan die vaak pas vanaf 16 uur worden ingepland, omdat ze in Nederland anders nog niet wakker zijn.

We hebben een uur pauze per dag, wat ook verschillend is met Nederland (daar is het 30 minuten). Op het werk krijgen we gratis lunch, waarbij we in buffetvorm meestal keuze hebben uit 2 soorten vlees/vis, 4 soorten groente, tofu en gebakken rijst/ mie. Daarnaast is er witte rijst, 2 soorten soep (hartig en zoet) en fruit. Als het ene gerecht op is, kan het zomaar worden vervangen door een ander. Dus misschien heb ik drakenfruit als toetje en Wilfred komt een kwartier later en heeft een banaan.

Natuurlijk eet je dit allemaal met chopsticks (eetstokjes) en een soeplepel. Ook een kippepoot of gebakken vis (met graten) wordt hier met stokjes gegeten. Maar gelukkig mag je hem ook in je handen pakken en kluiven. De servetjes staan standaard op tafel. De lokale mensen eten echter alles met stokjes en lepel, omdat ze niet graag vieze handen krijgen. Maar denk maar niet dat de Taiwanezen dit makkelijk kunnen. Ook hun zie je stunten met een kippepoot (vasthouden tussen stokjes, tegenhouden met de lepel en dan maar snel een stuk eraf bijten voordat het valt). Je hoeft je dus niet onhandig te voelen als het jou niet helemaal lukt. In Nederland aten wij al regelmatig met chopsticks, dus voor ons is dat ondertussen ook echt geen probleem meer. Op vakantie in Maleisië was het voor ons dan ook weer echt even wennen om rijst met vork en lepel te moeten eten.

De eerste maand leek er voldoende afwisseling te zijn in het eten, maar na een tijdje merken we dat de keuze steeds weer herhaald wordt. Het is nu echt een verrassing als we iets krijgen wat we nog niet eerder hebben gehad. Daardoor gaan we ook wel af en toe buiten de deur lunchen (Wilfred iets vaker met zijn team dan ik). Vaak gaan we naar “bafang dumpling” waar we dumplings eten. Dat is iets wat hier heel populair is. Het zijn eigenlijk soort van pakketjes met vlees en groente erin die gekookt of gebakken zijn. 10 stuks per persoon is genoeg voor lunch en dat kost dan 50 TWD (~ 1,50 euro). Dus voor het geld hoef je het niet te laten en het is nog lekker ook. Maar het is natuurlijk niet het meest gezonde voedsel dat je kan kiezen. Over keuze gesproken: als je met een grotere groep gaat, kun je meerdere soorten kiezen en heb je meer verschillende dumplings te eten. Je bestelt ze namelijk per 5 stuks. Andere opties zijn bv een restaurantje voor noodlesoep of steak. Ik ben er zelf nog niet geweest, maar Wilfred is hier zeker over te spreken.

Omdat we een uur lunchpauze hebben, lopen we na de lunch vaak (als het niet regent) naar “Tea’s” waar ze (je raadt het al) thee verkopen. Dit is hier over het algmeen ijsthee. Je hebt keuze uit normale thee, vruchtenthee (wat vaak een combi is van thee met vruchtensap), melkthee (ja, met melk inderdaad) en nog meer. Je kan wel uit 50 soorten thee kiezen en gelukkig is de kaart zowel in het Mandarijn als in het Engels. Een kleine thee is al een halve liter, dus die grote laten we maar zitten. Daarnaast kun je aangeven hoeveel ijs en hoeveel suiker je erin wil. Omdat de mensen in Tainan heel erg van zoet houden, snappen ze niet als je iets zonder suiker bestelt. Zeker niet als je een zure smaak kiest, zoals grapefruitthee of lemon-kumquatthee. Ze proberen dan toch om je suiker erin aan te smeren.

Er zijn echter ook mensen die snel gaan lunchen en dan terug naar hun bureau gaan, niet om verder te werken, maar om even een dutje te doen. Dat is hier heel normaal en ook toegestaan. Vaak beginnen mensen al vroeg met werken en gaan tot laat door. Een “powernap” tussen de middag is dan geen overdreven luxe. We kijken hier in ieder geval al helemaal niet raar meer van op.

’s Middags wordt er ook regelmatig iets te snacken gehaald waar iedereen dan van mag eten. Dit is vaak vette hap zoals fried chicken (gefrituurde kip, maar dan niet alleen filet, je moet de botjes eruit vissen), pizza of iets zoets. Dan bestellen ze daar vaak ook thee bij, wat meestal een “gewone” thee is (groen of zwart) met veel suiker.

Buiten is het wel 30 graden, maar de airco binnen zetten ze hier een heel stuk lager. Daardoor is het niet altijd aangenaam als je een rokje of korte mouwen draagt. Maar als je in de lunch naar buiten gaat, dan is het verschil wel heel groot. Het lijkt ook dat de airco harder gaat als het buiten warmer / zonniger is, zodat het contrast maximaal is. Daarnaast hebben ze hier ook een hekel aan daglicht. De rolgordijnen gaan altijd dicht, waardoor het voelt alsof je in de gevangenis zit. Terwijl we op de 7e en 8e etage zitten en juist zo’n mooi uitzicht hebben op de stad met de bergen op de achtergrond. Ik begin ’s ochtends dan ook meestal met het openen van de rolgordijnen om toch wat daglicht binnen te krijgen en weg te kunnen kijken als ik even opkijk van mijn computer.

We zijn ondertussen alweer bijna 3 maanden in Taiwan en hebben onze eerste vakantie (naar Maleisië) achter de rug. De eerste weken zijn nodig om te overzien hoe het hier allemaal loopt en niet loopt. Wie is waarvoor verantwoordelijk, wie doet wat en wat loopt er goed en wat niet? Daarnaast probeer je ook je eigen rol en verantwoordelijkheden helder te krijgen. Na een week of 6 zijn we daarin aardig op weg en kunnen we echt beginnen met veranderingen, escalaties en processen opzetten. Tainan is voor ASML een nieuwe lokatie in Taiwan (sinds begin van dit jaar). Ze zijn dus nog steeds zoekende naar hoe we het beste en het meest efficient kunnen werken. Daarnaast zijn er veel nieuwe werknemers die nog lerende zijn en hebben we te maken met een ramp-up. De eerste 4 machines zijn nu overgedragen van de installatie-afdeling naar customer support (de afdeling die de machines onderhoudt nadat de klant getekend heeft voor ontvangst). De volgende 3 machines zijn in verschillende fases van installatie, maar over een jaar zouden hier een stuk of 25 EUV machines moeten staan. Dat is dan wereldwijd de grootste fabriek met zoveel EUV machines van ASML. Zoals we nu een paar machines behandelen (bv met voorbereidingen, rapportages, escalaties, enz), zo kunnen we niet verder richting 25 machines zonder een enorme hoeveelheid extra mensen aan te nemen. Wij Nederlanders zijn dan de meest geschikte personen om efficientie te brengen, structuur en processen op te zetten en veranderingen door te voeren. Alleen is het tempo hier lager dan wat we gewend zijn. Stapje voor stapje komen we er wel, maar vraag niet te veel verandering ineens, want dan weet je zeker dat er niets gaat gebeuren.